Diş Tedavileri Hakkında Dijital Platformlardaki Bilgilendirme Kaynakları Ne Kadar Güvenilir?

YouTube gibi dijital platformlarda yayınlanan diş tedavisi videoları ne kadar güvenilir? Yeni araştırmalar, hastaların izlediği içeriklerin bilgi kalitesini ve yanlış bilginin sağlık üzerindeki etkilerini ortaya koyuyor.

Diş Tedavileri Hakkında Dijital Platformlardaki Bilgilendirme Kaynakları Ne Kadar Güvenilir?

Diş tedavileri hakkında dijital platformlardaki hasta bilgilendirme kaynakları ne kadar kaliteli?

Oldukça önemli bir konudan bahsedeceğiz: Diş tedavileri hakkında YouTube'da ne tür bilgilerle karşılaşıyoruz? YouTube gibi dev bir platformda gördüğümüz bilgilerin kalitesini anlamak ve bu bilgilerin kişilerin sağlık kararlarını nasıl etkileyebileceğine güncel bir araştırma ile bakacağız. Hadi başlayalım.

Diş tedavileri, her yıl milyonlarca kişiye uygulanan yaygın prosedürler arasında yer alıyor. Ancak halk arasında bu tedavilere karşı hâlâ büyük bir korku ve kaygı söz konusu. Ne yazık ki bu algının oluşmasında internet ve sosyal medyada karşılaşılan düşük kaliteli içeriklerin payı olabilir.

Sağlık profesyonelleri ve yetkili kuruluşlar hastalara bilgi sağlama sorumluluğunu üstlenmişken, günümüzde hastalar sağlık bilgileri için giderek alternatif online kaynaklara yönelmektedir. Randevu öncesinde hastaların %45'inin sağlık bilgisi araştırması yaptığı belirtilmiştir. YouTube, sağlık hizmetleriyle ilgili bilgilerin araştırıldığı önde gelen online kaynaklardan biridir.

Platform, herhangi bir inceleme olmaksızın neredeyse her türlü videonun yüklenmesine olanak tanır. Bu durum, kötü veya güncelliğini yitirmiş sağlık bilgilerinin görüntülenip paylaşılmasına zemin hazırlar ve diş tedavilerine yönelik olumsuz hasta algılarına katkıda bulunabilir.

YouTube, sadece düşük kaliteli eğitim içeriği için değil, aynı zamanda yanlış bilgi için de potansiyel bir araçtır. Özellikle dikkat çekici ve yanıltıcı başlıklar daha fazla izlenme ve etkileşim almaktadır.

Araştırmacılar, “Ben bir hasta olsam nasıl arama yapardım?” diye düşünmüşler; diş tedavisi ile ilgili anahtar kelimelerle YouTube'da arama yapmışlar ve karşılarına çıkan ilk 50 videoyu almışlar. Hem içerik kalitesi açısından hem de ne kadar ilgi görmüş diye incelemişler.

Videoların genel bilgi kalitesi, sağlık bilgilerinin güvenilirliğini ölçen bir ankete göre 5 üzerinden ortalama sadece 2,20 puan alabildiğini görmüşler. Yetkili kurumlar tarafından hazırlanan videolar en yüksek ortalama kaliteye (3,00) sahipti. Ancak bu videolar en az izlenen ve etkileşim alan videolar olmuş.

Klinisyen olmayanlar ve haber/medya tarafından üretilen videolar ise en düşük kaliteye (ortalama 1,5) sahipti ve daha fazla etkileşim almış.

Bu durum, halkın tükettiği bilginin potansiyel erişimini ve yanlış bilginin ciddi sonuçlarını (yanlış tedavi seçenekleri, diş kaybı, enfeksiyon yayılımı, hastaneye yatış) vurgulamıştır.

En güvenilir olabilecek kaynaklar; meslek örgütleri ve sağlık otoritelerinin içerikleri genelde daha geri planda kalıyor, daha az dikkat çekiyor. Bu yüzden izlenen videonun kaynağını mutlaka kontrol etmek, kimin hazırladığına bakmak ve anlatılanları da eleştirel bir gözle değerlendirmek önemlidir.

Bu nedenle, diş hekimliği camiasının, özellikle güvenilir kurumların ve kuruluşların, hastaların endişelerini giderecek ve yanıltıcı bilgileri egale edecek, stratejik olarak ilgi çekici ve kanıta dayalı videolar oluşturması gerektiği vurgulanmaktadır.

Araştırma, platformdaki çoğu videonun düşük kaliteli ve yanıltıcı bilgiler sunduğunu; bunun da hasta karar verme süreçlerini olumsuz etkileyebileceğini bulmuştur. Özellikle yetkili kurumlar ve klinisyenler tarafından üretilen içeriklerin daha güvenilir olduğunu, ancak bu videoların en az izlenmeye sahip olduğunu belirtmektedir.

Sonuç olarak, kanıta dayalı bilgileri daha etkileşimli bir şekilde sunarak yanlış bilgileri egale etmesi ve YouTube gibi dijital platformlarda varlığını artırması gerekmektedir.

Kaynakça:

McLean, S., Cook, N., Rovira-Wilde, A., Patel, S., & Kanagasingam, S. (2023). Evaluating YouTube as a patient information source for the risks of root canal treatment. Journal of Endodontics, 49(2), 155–161. https://doi.org/10.1016/j.joen.2022.09.003

Yazar: Dt. Abdullah ÖZCEYLAN

Genel Yayın Koordinatörü: İsmet Serhat KAHYA

Bu yazının tamamı yazara aittir. İzinsiz kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya kaynak gösterilmeden alıntılanamaz. Tüm hakları saklıdır.

Paylaş

Tepkiniz Nedir?

Beğen Beğen 0
Beğenmedim Beğenmedim 0
Aşk Aşk 0
Komik Komik 0
Kızgın Kızgın 0
Üzgün Üzgün 0
Vay Vay 0